Heb je daar percentages van?

Hup Ierland hup!

Is de Nederlanders in 1982 gevraagd of ze het eens waren met de nieuwe grondwet? Ik dacht het dus niet. Als die grondwetsherziening (link aan naam gekoppeld, red.) aan een referendum was onderworpen heb ik zo'n diep donkerbruin vermoeden dat die ook was afgewezen, simpelweg omdat het fijn is om nee tegen wat voor zittende regering te kunnen zeggen, en buiten dat, dingen zoals het verbod op de doodstraf bij een bepaald smaldeel der natie niet goed ligt. Het grote probleem van referenda is dat grote groepen te ongeinteresseerd en ongeinformeerd zijn om een weloverwogen oordeel te geven, en je een enorm risico loopt om antwoord te krijgen op vragen die helemaal niet gesteld zijn.

De oplossing toen, en nu, is dat als je het er niet mee eens bent, je je stem uit kan brengen op en partij die het er al dan niet mee eens is. Gemeen maar waar, beslissingen over zeer complexe staatszaken (inclusief internationale verdragen van honderden paginas)kan je beter overlaten aan de professionals, in casu de gekozen volksvertegenwoordigers.

Hmja, het argument dat een referendum alleen maar slecht geïnformeerde mensen een mogelijkheid biedt ergens NEE op te zeggen doet onrecht aan de groep mensen die zich er wél in verdiept hebben. Dat is te makkelijk.

De Grondwetwijziging in Nederland bevatte natuurlijk geen elementen zoals de komst van een EU-president, minister van BZ, overdracht van verantwoordelijkheden naar een parlement buiten Nederland etc. etc.

In dat opzicht is die wijziging anders dan de Grondwet die in 2005 werd verworpen. Wat me het meeste stoort is het ondemocratische en angst-gedreven besluit om geen nieuw referendum te houden.

"The cat was out of the bag", zogezegd. Nu is er de onverkwikkelijke indruk dat, omdat het eerste antwoord niet beviel, er simpelweg is besloten om de referenda maar weer in de kast te leggen en de grote groep (63 procent opkomst waarvan 61,5 procent "nee") te negeren en alsnog via een slinkse route met de Grondwet in te stemmen.

Gekozen volksvertegenwoordigers en professionals is de laatste 8 jaar helaas een oxymoron van formaat. :(

Toch, dat eerste argument zal je moeten maken. Hoeveel Ieren zullen dat verdrag van de eerste tot de laatste pagina uitgeplozen hebben? De meeste kiezers zullen gestemd hebben op een gesimplificeerd idee ("meer Europa") Het idee van het wonder van massa aggregatie, waarbij een kleine groep goed geinformeerden de balans van de willekeurige keuzes van de ongeinformeerden in de juiste richting door doet slaan is al meerdere keren ontkracht (zie link), aangezien de ongeinformeerden vooral bij dit soort beslissingen niet volkomen willekeurig stemmen, maar soms ongezonde vooroordelen laten meewegen. In dit geval, angst voor een grotere vrije markt en toch ook een redelijke dosis xenofobie.

De laatste Nederlandse grondwetswijzigingen hebben overigens wel dergelijke machtverschuivingen teweeg gebracht: De rol van de minister president is na 1983 veranders van "primus inter pares" naar voorzitter van de ministerraad, een toch knap significant verschil waarbij een individu meer macht krijgt in vergelijking met de voorgaande situatie.
En inderdaad, de overdracht van verantwoordelijkheden naar een parlement buiten Nederland was niet de grondwetsherziening van 1983. Artikel 92 is van 1956 voorzover ik weet :-)

Het besluit om geen referenda te houden is niet ondemocratisch; binnen de democratie bestaan er vele vormen, en voor sommige besluiten is het getrapte model echt een stuk beter geeigend. Alle voorgaande verdragen, grondwetten zijn ingesteld zonder referendum, waarom deze dan wel?

En wat betreft die volksvertegenwoordigers: Inderdaad typisch dat zowel de PVV als TON niet aan interne partijdemocratie doen...

Inderdaad, het zullen er niet zo veel zijn geweest - want ik begrijp dat het Lissabon-verdrag ook nog 280 pagina's juridische praat bevat. Het maakt de ja-campagne er niet makkelijker op (want nee-angst is wellicht eenvoudiger aan te jagen) maar ik begrijp dat de yes-campagne inspiratieloos is geweest (zoiets als in Nederland, indertijd).

Is dat dan een probleem van de ontvanger (de kiezer, waarvoor het te ingewikkeld is) of van de opstellers, die niet in staat blijken heldere plannen en doelen te formuleren?

En geen referenda houden, prima. Maar er één te houden (de eerste in anderhalve eeuw ofzo) en dan daarna met wat gegoochel de tweede af te blazen omdat de uitslag je niet beviel... dat vind ik het schandalige.

Voor de rest mag het getrapte model 't werk doen, hoor. Wel met andere politici, volgaerne. ;)